سياسي. بصيرت. فتنه 
دفتر پژوهش و بررسيهاي خبري-رضا گرمابدري:صرف قرار داشتن در جمع خواص و برخورداري از بصيرت نمي‌تواند ملاك و نشانه درستي راه و مواضع باشد، خواص اهل بصيرتي مي‌توانند در فتنه‌ها منجي و هدايتگر باشند كه دچار خودفريبي و انجام عمل خلاف بصيرت خود نشوند.

اشاره: 
انسان‌ها در دوران حيات فردي و اجتماعي : سياسي به كرات تصميم‌گيري مي كنند و براساس هر تصميمي اقدام مي‌كنند و گاهي هم ناچارند براساس يك تصميم دست به انتخاب بزنند. شايد در بيشتر اوقات محور تصميم، اقدام و انتخاب منافع دنيوي افراد باشد، اما اين اصل هميشگي نيست و چه بسا انسان ناگزير به اتخاذ تصميم، اقدام و انتخابي باشد كه محور آن فراتر و ارزشمندتر از منافع دنيوي است. اگر انسان در بازه‌اي از زندگي خود در معرض چنين صحنه‌اي قرار گيرد قاعدتا نتيجه عملي كه به آن روي مي‌آورد بدون لحاظ كردن مثبت و منفي و يا خوب و بد و يا صحيح و غلط بودن آن ماندگار خواهد بود و آثاري را به دنبال خواهد داشت. طبيعتا عمل انجام شده به هر ميزان مهم و تعيين‌كننده باشد از آثار و تبعات گسترده تري برخوردار خواهد بود. آنچه كه عمل در حوزه فردي را با عمل در حوزه عمومي و عمل در حوزه عمومي را با عمل تاريخي در حوزه عمومي متفاوت مي‌كند، ارزش، جايگاه و نحوه عمل است كه حتما آثار آن در نتيجه عمل منعكس خواهد شد. با توجه به آنچه ذكر شد عمل تاريخي در حوزه عمومي يك حركت ويژه است كه نبايد براي انجام آن رفتاري ساده لوحانه داشت. به روايت تاريخ يكي از مواقعي كه انسان تاريخي وارد دوره عمل تاريخي در حوزه عمومي مي‌شود آنجاست كه حوادث پرمخاطره رخ مي‌دهد. باز بنا به شهادت تاريخ هميشه در پشت صحنه حوادث پرمخاطره كساني قرار دارند كه شرايط موجود را در خلاف اميال و آرزوهاي خود مي‌بينند. به زعم آنها شرايط موجود به آنها اجازه جولان و نزديك شدن به خواسته‌هاي شان كه يا مغاير با نظر جمعيت معاصرشان است و يا اينكه صلاحيت و شايستگي رسيدن به آن خواسته را ندارند و يا اينكه از راه خلاف در پي كامياب شدن هستند را نمي‌دهد، از اين رو زيركانه با آن به ستيز برمي خيزند. چنانچه اين دسته از افراد براي رسيدن به هدف به آشوب روي آورند و در اين آشوب طلبي با تظاهر به پايبندي به ارزش‌هاي مشترك از آنها استفاده ابزاري كنند فتنه متولد مي‌شود.

بررسي رخدادهاي پس از انتخابات رياست جمهوري دهم در ايران نشان مي‌دهد كه ايران به محض ورود به بحث انتخابات وارد فضاي فتنه انگيز شد. در گذشته ملت‌هايي كه درگير فتنه شده‌اند يا در چنگال فتنه گرفتار شدند و هستي شان به باد فنا رفت و يا اينكه توانستند فتنه را به بند بكشند و به راه خود ادامه دهند، آنهايي كه بر فتنه غالب شدند از اصول و برنامه‌هاي مشخصي تبعيت كردند و راه را براي عبور همراه با سلامت ديگران از صحنه فتنه باز نگه داشتند. شناخت اين مسئله مي‌تواند كمك شاياني به عبور از فتنه موجود كند. پرچمدار عبور موفق از ميدان فتنه بصيرت است كه در كنار بررسي رفتار خواص و مجهز شدن به آن مي‌تواند دشمن فتنه گر را بر زمين زند.

فتنه 
از پيامبر سوال كردم: -يا رسول الله (ص) فتنه چيست و به چه معناست؟ فرمود مثلا مردم رشوه مي‌گيرند و اسم آن را هديه مي‌گذارند... گفتم از نظر اجتماعي به چه معناست؟ فرمود: فتنه وقتي است كه حقيقت دچار ابهام شده باشد. مثلا تو با دشمناني كه من با آنها بر سر تنزيل قرآن جنگيدم، بر سر تاويل قرآن مي‌جنگي. چون آنها مسلمان شده‌اند و قرآن را قبول دارند اما آن را به نفع خودشان تاويل مي‌كنند.> 
در انتخابات رياست جمهوري دهم حقيقت اين بود كه انتخابات قانوني و صحيح برگزار شد، اما فتنه گرها با ترويج دروغي به نام -تقلب> به روي چهره حقيقت خاك پاشيدند تا حقيقت به وضوح ديده نشود و آن را دچار ابهام كردند.

موسوي با مصاحبه پيش هنگام و قبل از شروع و اتمام شمارش آرا خودش را پيروز انتخابات معرفي كرد تا حقيقت بيشتر در ابهام فرو رود. اين روشي بود براي مخدوش كردن حقيقت كه پيشتر استكبار جهاني آن را در چند كشور ديگر آزموده بود.

به فرموده حضرت امير (ع) -اگر باطل از آميختگي با حق، خالص مي‌شد، طالب حقيقت سرگشته نمي‌گشت.> اما اختلاط حق و باطل فتنه ساز مي‌شود. -فهنالك يستولي الشيطان علي اوليائه؟ آنجاست كه شيطان بر دوستانش غلبه پيدا مي كند.> 
و -وينجواالذين سبقت لهم من الله الحسني؟ كساني كه مشمول لطف خداوند شده اند نجات مي‌يابند.> 
حضرت امير (ع) در خصوص پيچيدگي و نامحسوس و مخرب بودن فتنه مي‌فرمايد: - فتنه در شكل حق روي مي‌آورد و هنگامي كه پشت مي‌كند، با خبر مي‌سازد. در حال آمدن ناشناخته است و به گاه رفتن شناخته مي‌شود. مانند گردبادها به بعضي شهرها اصابت مي‌كند و از بعضي مي‌گذرد.> از فرمايش حضرت امير (ع) مشخص مي‌شود كه -فتنه> پديده بسيار خطرناكي است كه به سبب ناپيدا بودن در زمان پديدار شدن برخورد با آن بسيار سخت است و قادر است هدف‌گذاري شده هجمه بياورد و فقط نقاط هدف را ويران كند. فتنه‌اي كه انتخابات ايران را در بر گرفت نيز همين گونه بود هنگامي كه در آستانه انتخابات در شرف تكوين بود كسي گمان نمي‌برد كه نشانه‌هاي مشهود علائم فتنه‌اي است كه در راه است. از بين ده‌ها هدفي كه مي‌توانست مورد هجمه قرار دهد اهداف انتخاب شده را مورد هجوم قرار داد.

حضرت امير (ع) ريشه‌هاي فتنه را اين چنين بيان مي‌فرمايد: -انمابدء وقوع الفتن، اهواء تتبع و احكام تبتدع يخالف فيها كتاب الله و يتولي عليها رجال رجالا علي غير دين؟ به درستي كه شروع هر فتنه‌اي هواپرستي و بدعت گذاري در احكام آسماني است. نوآوري‌هايي كه قرآن با آن مخالف است و گروهي بر گروه ديگر سلطه و ولايت يابند كه بر خلاف دين خداست. هوا و هوس عامل فتنه آفريني است كه در زمان حاضر بيش از بدعت‌گذاري در ايجاد فتنه نقش دارد اگر چه جريان فتنه از برخي روحاني نماها نيز برخوردار است كه برخي شاخص‌هاي ديني را براي آنها خرج مي‌كنند، اما همچنان قدرت طلبي و خروج از انزوا كه ريشه در هوا و هوس دارد محرك اصلي فتنه موجود است.

بصيرت سلاح كارآمد مقابله با فتنه 
برخي از علماي بزرگ علم لغت -بصيرت> را اينگونه تعريف كرده اند: -حقايق دين يا غير دين كه به باور قلبي تبديل شده باشد.> 
-خليل بن احمد> در تعريف -بصيرت> مي‌گويد: -اعتقاد قلبي به يك امر ديني و يا يك حقيقت.> 
برخي از اهل لغت هم -بصيرت> را به لوازمش يعني زيركي و عبرت تعريف كرده اند، زيرا زيركي، هوشياري و عبرت از لوازم -بصيرت> است و بدون اين لوازم -بصيرت> معنا نمي‌يابد و پديد نمي‌آيد.

با توجه به پاره‌اي از فرمايشات حضرت امير (ع) كه بعد به آن اشاره خواهد شد به نظر مي‌رسد مفهوم -بصيرت> فراتر از مواردي است كه اهل لغت از آن ياد كرده‌اند شايد يك عنصر كليدي در مفهوم -بصيرت> كه در تعاريف آنها مشاهده نمي‌شود -قدرت تشخيص حق از باطل> آراسته شده باشد، آن هم در شرايط خطير و ابهام آلود كه چنين مهمي از عهده هر كسي بر نمي‌آيد.

در هر صورت مطابق آموزه‌هاي ديني آنچه كه مي‌تواند هر فرد و يا ملتي را از كوران فتنه به سلامت عبور دهد مركب رهوار -بصيرت> است. اهل -بصيرت> فريب نمي‌خورند. هر چند تصوير تظاهر مزوران بسيار بلند و صدايشان پرطنين و بيانشان پرطمطراق و مسحوركننده و اعجاب انگيز باشد.

حضرت امير (ع) در نهج البلاغه مي‌فرمايد: -انما البصير من سمع فتفكر و نظر فابصر و انتفع بالصبر ثم سلك جدرا واضحا يتجنب فيه الصرعه في المهاوي؟ اهل بينش كسي است كه بشنود و بينديشد و با بينش در آن درنگ كند و از رخدادها پند گيرد و بهره مند شود و خود را از پرتگاه‌ها نگاه دارد.> آنچه كه در اين فرمايش برجسته است نتيجه بكارگيري بصيرت است كه مانع از سقوط از پرتگاه مي‌باشد. در جريانات پس از انتخابات -بصيرت> رهبري و خواصي كه اهميت -بصيرت> را مي‌دانستند و تبعيت مردم وفادار به امام (ره)، رهبري و انقلاب از آنها موجب شد با وجود فشار و دسيسه‌هاي فتنه گرايانه دشمن، نظام همچنان محكم و استوار اهدافش را دنبال كند و فتنه گران را ناكام گذارد.

حضرت امير (ع) در جاي ديگر مي‌فرمايد: -فلا تستعملوا الراي فيما لايدرك قعره البصر؟ در جايي كه بينش به عمق آن نرسيده و متوجه آن نشده اظهارنظر نكنيد.> 
در حوادث اخير مصداق اين موضوع دقيقا مشاهده شد آنجا كه مردم و بخشي از خواص هنوز متوجه اصل ماجرا نشده بودند و بيشتر حالت انتظار به خود گرفتند و از هرگونه واكنشي پرهيز كردند تا اينكه رهبري با بصيرت وارد ميدان شد و نقاب فتنه را فرو انداخت، دست دشمن را رو و او را رسوا كرد تا جايي كه آن بخش از مردم و خواص هم كه احيانا دچار لغزش ناگهاني شدند به خود آمدند و راه را پيدا كردند.

اگر اين اواخر مشاهده مي‌شود كه مقام معظم رهبري به فرموده خود به كرات بر امر -بصيرت> تاكيد مي‌فرمايد به اين خاطر است كه حضرت امير (ع) فرموده اند: -فمن تبصر في الفتنه تبينت له الحكمه؟ كسي كه در هنگام وقوع فتنه بينش داشته باشد، درهاي حكمت به روي او باز مي‌شود.> 

دشمن كه با دستاويز قرار دادن ايادي داخلي و بازي دادن افراد شاخصي كه به زعم خود در انتخابات حقشان ضايع! شده بود با تمام قوا به نظام هجوم آورد تا با پديد آوردن يك فتنه گسترده و فراگير ارتباط قلبي مردم با نظام اسلامي و رهبري را قطع و يا مخدوش كند، بي‌خبر از اينكه توصيه معارف ديني در اين خصوص راه خنثي كردن تهاجم دشمن و مسير بيروني را به مردم ايران